Filmpje; Made in Raalte
Made in Raalte. Mooi filmpje? Herkenbaar? Vast!
Met deze video presenteerde Raalte zich tijdens het Regio Zwolle Congres op 14 december jl. Een belangrijke regio voor ons. Eén derde van onze mensen werkt in die regio, ondernemers verdienen daar hun geld en scholieren krijgen hun opleiding. Ik ben oprecht trots op de prestaties van de ondernemers uit Raalte die in filmpje te zien zijn. Een goede afsluiting van een succesvol jaar 2017.
En vandaag het begin van 2018 met de Nieuwjaarsreceptie in ons mooie theater. Van harte welkom aan u allemaal, leuk dat u hier bent. En ook van harte welkom aan iedereen die meekijkt met de livestream.
2018 belooft een goed jaar te worden met het positieve humeur in de samenleving en doorzettende economische groei. Ik wens u namens de gemeenteraad, het college van BenW en de ambtelijke organisatie een zeer voorspoedig 2018. Ik hoop dat dit wederom een jaar wordt waarop we oprecht trots kunnen zijn.
Dames en heren,
De video die u net zag is voor mij meer dan een mooie promo. Ik vind dat het onze samenleving, onze gemeenschap goed karakteriseert. Het deed me denken aan karaktertrekken van de Sallander die ik beschreef begin december tijdens een lekenpreek voor het 150-jarig jubileum van de Nicolaaskerk in Heino.
Ze stonden in een mooi oud boekje uit 1957. Ik citeer: “bepalend is het secundaire reactievermogen: de Sallander geeft niet direct antwoord, kijkt een beetje de kat uit de boom en wacht af. Ze spreken zich liever niet individualistisch uit, maar horen liever de mening van het collectief. De mening van de eenling is niet belangrijk, maar het gaat om de gemeenschap.”
”Men is ook achterdochtig tegen het vreemde en er kan niets snel veranderen, maar als men verandert dan samen.” Maar de Sallanders zijn ook “gemoedelijke mensen met een hoge mate van wederzijdse verdraagzaamheid. Ze helpen elkaar en zijn medelevend. Een sterke verbondenheid met de eigen bodem en eigen volk. Een sterk volk met uithoudingsvermogen.”
Herkent u dit? Ik herken dit zeker. En natuurlijk is dit 60 jaar oud, maar onze traditie vormt ons als gemeenschap, ook naar de toekomst.
Over de toekomst moet je nadenken, want hoe houden we een krachtige samenleving in Raalte? Tijdens het nadenken hierover werd ik geraakt door een boek van Michael Ignatieff, getiteld “Gewone deugden: Samenhang in een verdeelde wereld”.
Wie is hij? Ignatieff is oud-politicus in Canada, hoogleraar en zeer bekende internationaal denker over mondiale politiek en ethiek.
Ignatieff is in dit boek op zoek naar de verbondenheid tussen mensen wereldwijd in deze woelige tijden. Hij onderzocht welke morele deugden mensen over de hele wereld verbindt. Wat drijft mensen? Wat is hun morele kompas? Hij bezocht o.a. Queens in New York, de favela’s rondom Rio de Janeiro, etnische groepen in Bosnië en het nucleair getroffen Fukushima in Japan.
Het inspireerde mij omdat het boek in de kern ook gaat over de lokale verbondenheid tussen mensen in deze gemeenschappen, alle gemeenschappen. Het gaat over ons. Wat drijft ons, nu en de komende jaren?
Ignatieff komt tot de conclusie dat geen van de inwoners op deze plekken actief over een moreel kompas nadenkt. Ze staan niet regelmatig stil om te redeneren over het eigen handelen.
Deze inwoners doen gewoon. En hebben geen dure woorden nodig. Ze doen dit niet, omdat ze willen voldoen aan allerlei vereisten van politici, overheden of internationale afspraken over mensenrechten. Nee, ze handelen, om hun gemeenschap leefbaar te houden. Ze handelen om het “goede” leven te kunnen leiden. Zelfs in de meest moeilijke omstandigheden.
En dat handelen, en daar zit de kern van zijn betoog, wordt geïnspireerd door de gewone deugden van het leven, zoals vertrouwen, bescheidenheid, tolerantie, empathie, vergevingsgezind, veerkracht, humor, solidariteit. Deugden van alle dag, gewone deugden.
Ik zie die kracht van verbinding, met gewone deugden, tussen gemeenschappen: van Rio tot Raalte. En ook binnen gemeenschappen. Ik zie het in het filmpje Made in Raalte. Ik zie het in dat 60 jaar oude boekje over Sallanders. Ik zie het veelvuldig in onze gemeenschap in de eerste drie jaar van mijn burgemeesterschap hier.
Ik zie gewoon doen in ons dagelijks kompas. Vroeger, nu, en in de toekomst. 2017 was geen uitzondering. Ik geef u een aantal voorbeelden:
- Onze 3 genomineerden voor het Goudhaentje: Team Lef, Endona en Luttenberg Woont. Prachtige initiatieven vanuit onze samenleving.
- Raalte on Ice: een gave overdekte ijsbaan met reuring in het centrum gerealiseerd door ondernemers, winkeliers en veel vrijwilligers.
- De aanpassingen van de N35 rondom Mariënheem met veel denkwerk vanuit de inwoners, en Plaatselijk Belang.
- Een verzelfstandigde sporthal in Heino die vanaf nu wordt gerund door de samenleving.
- Aanpak Zwarteweg in Nieuw-Heeten na lobby van Plaatselijk Belang en inwoners.
- Broekland vernieuwt zelf het hele Bouwhuisplein, centrum van het dorp.
- Energieneutraal zwemmen in Heeten, voor en door inwoners.
- Verkeersveilig Laag Zuthem met een substantiële investering in het dorp, samen bedacht en uitgewerkt door inwoners en gemeente.
- Een weldoener die investeert in het Dorpshuis in Lierderholthuis.
- En in 2017 was het druk in Luttenberg, heel druk. Luttenberg viert de 700ste verjaardag van het dorp in 2018. Van harte gefeliciteerd en “ ’n bult te vier’n ”.
Beste inwoners,
Positieve voorbeelden van onze sterke samenleving. Maar het boek van Ignatieff laat ook risico’s zien. Het laat zien dat gewone eigen deugden het lokale belang boven het universele zetten. De wensen en verlangens van de eigen groep boven die van vreemden. Ik zie dat nu gebeuren in Europa, in Nederland, in Raalte.
Groepen bestrijden in ons land elkaar bijvoorbeeld op leven en dood over feestdagen, geschiedenis en vermoedens van vooroordelen, zoals islamisering, Zwarte Piet of onze eigen recente discussie over landbouw. We redeneren vanuit de eigen gewone deugden. Gewone deugden kunnen dus tegelijkertijd ook beperkend zijn. Afwijzend van “het andere”. Ook dat werd in 1957 herkend bij de Sallander, en is ook universeel.
Ik vind het menselijk om de eigen gemeenschap voorop te stellen, maar dat betekent niet dat je ook belang kunt hechten aan andere gemeenschappen, zowel in Raalte, in Nederland als ver daarbuiten. Het is niet wij óf zij. Het betekent niet dat je gewone deugden als empathie, vertrouwen, tolerantie, vergeet als het om een “ander” gaat.
De gewone deugden zijn zowel relevant voor onszelf als in onze omgang met het onbekende, in de mondiale samenleving, zoals de quote “Made in Raalte” in vele talen in het filmpje mooi liet zien.
Dames, en heren
Een krachtige gemeenschap erkent en omarmt naast eenheid ook verscheidenheid. Verscheidenheid aan talent, aan meningen, aan geaardheid, aan cultuur, aan religie. Zijn wie je wilt zijn in je eigen veilige gemeenschap is essentieel. Die verscheidenheid wordt nog wel eens vergeten, ook in onze gemeenschap.
De kop boven het maaiveld leidt tot leuke filmpjes met veel excellerende ondernemers, tot Bökkers in de Top-2000, tot kinderen die meezingen in de Voice Kids of voor de Koningin, tot atleten die Europees of zelfs Wereldkampioen worden, tot scholieren die debatkampioen worden, tot tientallen Koninklijke Onderscheidingen die worden uitgereikt aan excellerende vrijwilligers in onze gemeente. Of tot de eenling die anoniem elke week kookt voor de buurvrouw of groepen ouderen. Excelleren kent vele vormen. Ik ben oprecht trots op onze inwoners. Ook in 2017.
Verscheidenheid omarmen betekent tegelijkertijd ook dat je soms extra aandacht moet hebben voor diversiteit. Laten zien dat iedereen zichzelf mag zijn in onze bloeiende gemeenschap. Met kleine gebaren als het jaarlijks vlaggen van de regenboogvlag, nieuwe Nederlanders welkom heten en hun inbreng waarderen of talenten van inwoners met een beperking op een voetstuk plaatsen. Laten zien dat inderdaad iedereen erbij hoort.
Dames en heren,
Ik kom nog even terug op Ignatieff. Hij inspireerde mij ook omdat hij aangeeft dat een samenleving met gewone deugden aandacht verdient om te kunnen blijven bloeien. Het vergt onderhoud en een gezamenlijke investering van inwoners, ondernemers, maatschappelijke organisaties en de gemeente. Van ons allemaal.
Want ook onze samenleving staat onder druk. Zelfs in de kleinste dorpen wordt steeds vaker geconstateerd dat we niet iedereen meer kennen. Kent u nog echt iedereen in uw straat? Een groeiende groep inwoners levert geen actieve bijdrage meer, zien zichzelf slechts als consument. Zijn we allemaal nog bereid om tijd te stoppen in onze samenleving?
Inwoners vereenzamen. Weet u hen nog te vinden? Delen van onze gemeenschap leven soms in een eigen wereld en hebben last van tegenstellingen, denken in hokjes vanuit de eigen kleine groep.
Ik vraag dus ook u om te blijven investeren in onze gemeenschap: ken je buren, draag zorg voor je straat of wijk, doe mee op school of bij de sportclub. Maar ook grotere vraagstukken: hoe zorgen we voor voldoende vrijwilligers, hoe zorgen we voor werk en geschoolde inwoners, hoe ontmoeten we eenzame mensen, hoe begroeten we nieuwe inwoners, hoe staan we open voor hun inbreng en hoe zijn we verdraagzaam naar onbekenden, het onbekende? Ik ben heel benieuwd hoe u aankijkt tegen deze vraagstukken.
Ook ongemakkelijke discussies moeten hierin een plek krijgen als #metoo over seksueel geweld, huiselijke geweld, kindermishandeling, ondermijning: de vermenging bovenwereld en onderwereld, of alcohol en drugsmisbruik, want ook dat speelt in onze regio.
Het vraagt ook om een andere houding van de gemeente, van politici, van bestuurders en ambtenaren. Na de verzuiling loste de overheid of de markt alles op en werd de inwoner vereenvoudigd tot consument of cliënt met alle frustraties van dien. Wantrouwen in de overheid, wantrouwen in de politiek als resultaat.
De gemeente, de hele overheid moet ook investeren in de gemeenschap. Moet onderdeel zijn van de gemeenschap en zich daar niet buiten of boven plaatsen. Nee, juist er midden in.
Ik zie een overheid met vertrouwen in inwoners i.p.v. wantrouwen, empathie i.p.v. regeldrang, samen i.p.v. wij-zij. Een gemeente die voor de belangen van de hele samenleving opkomt, die solidariteit belangrijk vindt. Een gemeente die wil dat iedereen kansen krijgt in het leven en daarin actief in investeert. Een gemeente die handelt vanuit de gewone deugden.
Daarom gaan we met de gemeentelijke organisaties ook nog meer werken vanuit onze kernwaarden: betrouwbaar, verbindend, oplossingsgericht en slim. Kernwaarden die in de hele organisatie een plaats krijgen.
Ik ben blij dat we in 2017 mooie stappen hebben gezet hierin, met ondernemers, met groen beleid, met statushouders, met verschillende dorpen. Politici en ambtenaren zijn enthousiast over deze nieuwe manier van werken, en inwoners eisen hun plek op. Samen dus gewoon doen, als Sallanders
Al snel in dit nieuwe jaar krijgt dit hopelijk een verdere impuls. De verkiezingen komen er immers aan. Op 21 maart 2018: de Raalter toekomst, de toekomst van onze gemeenschap, wordt mede bepaald door die gemeenteraadsverkiezingen
Ik zie gelukkig veel animo om mee te doen met onze lokale democratie. Nieuwe partijen, nieuwe mensen, jong talent en doorgewinterde ervaring. Fijn dat deze inwoners zich willen inzetten voor onze gemeenschap. Ook dat is investeren in onze toekomst.
Verkiezingen betekent ook afscheid nemen van politici en bestuurders die zich jarenlang met hartstocht hebben ingezet voor onze gemeenschap, voor onze samenleving. Niet altijd zichtbaar, maar essentieel voor onze lokale democratie. Ik dank hen, mede namens u, hartelijk voor deze enorme inzet.
Beste dames, en heren,
21 maart is belangrijk. De campagne is begonnen. Ik kijk uit naar een mooie inhoudelijke verkiezingsstrijd vanuit de Sallandse traditie.
Ik zeg tegen politieke partijen: laat zien waar je voor staat, waarom jouw partij het verschil maakt en speel op de bal nooit op de man. Denk vanuit de inwoner.
Ik zeg tegen u: laat u horen. Uw stem telt op 21 maart. Uw stem voor de toekomst van onze gemeenschap telt.
Beste aanwezigen,
Ik ben trots op onze mooie gemeenschap. Op het karakter dat ons kenmerkt. Ik vraag u om aandacht te hebben en blijven houden voor het gemeenschappelijk belang, voor de kracht van verscheidenheid en voor het feit dat we samen deze samenleving draaiende houden en moeten blijven houden. Op een fantastisch 2018!
Dank u wel